Overpelt
"Mijn reeks heeft de titel gekregen
Op de goeie golf", zegt Jo Ruffini, van het
Radiomuseum in het Lindel. "Maar wat zijn golven nu eigenlijk? We hebben in mijn museum te maken met Beeld, Licht en Geluid.
Lichtgolven. Als we iets zichtbaar willen maken dan laten we daar licht op vallen. Licht is een trilling van de ether. Pas als deze ethergolven ons oog treffen krijgt het oog de indruk van licht. Deze lichtstralen (golven) van de zon of van een gloeilamp zijn energiegolven, ze kunnen
werken. Ze zorgen onder meer voor chemische veranderingen op bijvoorbeeld (foto)papier, dat verbleekt in de zon of door kunstlicht. Of: wanneer men een steen in het water laat vallen, ontstaan er schoksgewijze golven die steeds zwakker worden. Een golf bestaat uit een golf
berg en een golf
dal oftewel een
trilling. Hetzelfde doet ook de zon. De zon (in ons voorbeeld die steen) werkt stootsgewijze in op de ether (het water); zo ontstaan dan de ethergolven. Zodra die ons oog treffen geeft dit ons de indruk van licht. Alle energie die het leven op de aarde mogelijk maakt komt door de eeuwige zonlicht. Lichtgolven gaan aan een snelheid van 300.000 km per seconde door de ether. Naargelang het aantal trillingen (de frequentie) onderscheiden we zichtbaar, infrarood of ultraviolet licht.
Geluidsgolven is een verzamelwoord voor mechanische trillingen en golven in de lucht, water of vaste stoffen. Ze verplaatsen zich trager door de lucht dan de lichtgolven. De snelheid van de geluidsgolven is 333m/sec. Geluidstrillingen zijn langzame trillingen: van hoorbaar gebied (20 Hz. tot 22.000 Hz) tot daarboven onhoorbaar infra- en ultrageluid. Als we praten brengen we stootsgewijs de lucht in beweging en ons oor ervaart dit dan als een stemgeluid. We kunnen geluid horen, zien (via een scoop later in deze reeks) maar ook voelen. Wanneer het geluid via een luidspreker in de discotheek een erg groot volume uitstraalt en veel bas bevat, of wanneer een kerkorgel krachtig speelt en hele lage tonen ten gehore brengt, dan voelen we ons lichaam meetrillen. Eerder in deze reeks hebben we al aangegeven dat Edison de menselijke stem mechanisch vastlegde maar ook weer mechanisch ten gehore kon brengen. Mede door de wetenschappers en de techniek zijn we in staat gebleken om een “elektrisch oor“ te construeren: de microfoon. Die kan luchttrillingen omzetten in elektrische stroomstootjes. Hiermee kon men de stem (geluidsgolven) per draad over een grote afstand verzenden en zodoende over grote afstanden met elkaar praten: telefoneren.
Met de ontdekking/uitvinding van de versterkerlamp/zendlamp
(eerste foto hieronder: zo'n lampen uit de twintiger jaren van vorige eeuw) was men in staat deze elektrische trillingen (golven) te versterken, naar de zender te sturen en op die manier draadloos de “elektromagnetische golven" (radiogolven) door de ether te verzenden om met elkaar over grote afstand draadloos te kunnen praten. Of via een radiotoestel
(tweede foto hieronder: een spoelenradio van het merk Continental) met een luidspreker
(derde foto: een luidspreker met daarvoor een boot) naar muziek te kunnen luisteren. Een andere voor ons ook zeer belangrijke toepassing van elektromagnetische golven vindt men terug in het ziekenhuis. Hier worden Elektromagnetische Radio/ Röntgengolven gebruikt voor zogenaamde radiologieën, en doet men een MRI-scan
(Magnetic Resonance Imaging) om in ons lichaam te kunnen kijken zonder te moeten snijden. Tegenwoordig is het gebruik van een gsm of iPod heel gewoon; men staat er niet meer bij stil wat er aan voorafging om dit mogelijk te maken.
Nog dit: aan het trillingengetal of het frequentiegetal kan men zien of men het over licht-, geluids-, ether- of radiogolven heeft.
(Wordt vervolgd)