Naar aanleiding van het einde van het jaar van de biodiversiteit heeft Natuurpunt een stand van zaken opgesteld voor Vlaanderen. Via www.waarnemingen.be, de website voor natuurwaarnemingen, werden op 2,5 jaar tijd 2 miljoen waarnemingen verzameld. Een eerste analyse daarvan toont dat de biodiversiteitscrisis dramatisch is: de laatste 50 jaar verdween de helft van al het leven om ons heen. Hot-spots van biodiversiteit zijn in Vlaanderen beperkt tot de  natuurgebieden. Met slechts 3,3% van het grondgebied zijn die echter ruim onvoldoende om de biodiversiteit te behouden.
De rest van Vlaanderen blijkt in vergelijking verontrustend leeg aan biodiversiteit. Het landbouwgebied scoort over de hele lijn zwak. Vooral percelen buiten landbouwgebruik (overhoekjes, wegbermen,  zonevreemde bossen, …) hebben nog biodiversiteitswaarde, zij het beperkt. Het echte productiegebied (akker, weiland, boomgaard), samen de helft van Vlaanderen, is dramatisch ‘leeg’. Zelfs typische akkervogels zoals veldleeuwerik (foto) en kievit zijn er bijna volledig verdwenen. Het landbouwbeleid moet dan ook ernstig bijgestuurd worden om de natuur hier nog enige kans te geven - de hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid is hiervoor cruciaal, zegt Natuurpunt.
Verstedelijkt gebied scoort licht beter dan landbouwgebied. Rode Lijstsoorten, zeldzame soorten en Europees belangrijke soorten doen het hier echter slecht. Minder gevoelige soorten zoals koolwitjes of huismussen doen het hier wel goed, en met 20% van de landoppervlakte liggen hier nog veel kansen.
De natuurwaarde van productiebossen valt zwak uit. Er kan veel winst geboekt worden door deze om te vormen naar meer waardevolle bos- of natuurtypes, die duidelijk beter scoren.
Opmerkelijk is dat een aantal niet-ontgonnen industriegebieden nog belangrijke natuurwaarden bevatten. Het is een grote uitdaging om hier bij de invulling van deze terreinen optimaal rekening mee te houden. Op de internationale Biodiversiteitstop in Nagoya in oktober werd beslist dat tegen 2020 17% van het land effectief beschermd en beheerd moet zijn. Alle landbouwgronden, bossen en visserijgebieden moeten tegen 2020 duurzaam beheerd worden, en de impact van vervuiling en vermesting op natuurlijke systemen beperkt. Deze doelstellingen kunnen in Vlaanderen onmogelijk gehaald worden zonder grote bijkomende inspanningen. (Foto Glenn Vermeersch)