Gisteren publiceerden we
een bericht over een vluchtelingenfilmpje dat de VRT-site deredactie.be had geplaatst in een poging om meer te weten te komen over de locatie(s) waar die opnamen gebeurden. Vanavond kregen we daarover een mail van
prof. Alex Vanneste, die bij ons ook bekend is vanwege zijn diepgaande studie naar de Eerste Wereldoorlog en zijn recente boek over Neerpelt in die oorlog.
Hij zegt over het
filmpje:
"1. In het onderschrift staat dat de beelden in 1914 zijn opgenomen. Zoals blijkt uit het volgende, klopt dat niet;
2. Het filmpje is een verzameling van shots die op verschillende plaatsen zijn opgenomen. Ze zijn dus niet op een enkele plaats opgenomen;
3. De eerste beelden (zowat 41") zijn opgenomen aan een zogenaamde
"Zivildurchlass" (een poort voor burgers) aan de elektrische draadversperring, en wel op de weg tussen het Belgische Kinrooi en Molenbeersel naar het Nederlandse Stramproy en Weert. Die poort stond in de elektrische grensversperring en was zeer sterk bewaakt. Enkel met speciale toelating kon iemand of een groep personen er door komen. Aangezien de versperring in die omgeving er pas stond vanaf april, mei of juni 1915 moeten die beelden dus dateren van na het plaatsen van de versperring;
4. Het gros van de beelden nadien is voor mij niet te situeren. Het zijn m.i. beelden van in Nederland binnentrekkende vluchtende Belgen, die uiteindelijk een bestemming bereiken: een Nederlands dorp waar ze worden onthaald door particulieren of in een kamp. Dit situeert zich bijna zo goed als zeker in de aanvangsfase vande oorlog: toen trokken (bij de val van Antwerpen) tal van Belgen naar Nederland. Het zijn er over de ganse oorlog meer dan 1.000.000 geweest (terwijl Nederland maar 6.000.000 inwoners telde). Het grootste deel is evenwel snel teruggekomen (begin 1915). Toch zijn er minstens 100.000 Belgen permanent in Nederland gebleven tijdens WO I.
5. De beelden vanaf 5'56" zijn waarschijnlijk de enige bestaande bewegende beelden van de elektrische grensversperring - niet te situeren waar dat precies is - maar met name wel op het ogenblik dat ze wordt afgebroken, d.w.z. vanaf 11.11.1918. Dat blijkt ook duidelijk uit het feit dat een bemande sjees vrij het land kan binnenkomen.
Met vriendelijke groet,
Prof. dr. A. Vanneste."