Het Gemeentefonds is één van de belangrijkste inkomstenbronnen voor de lokale besturen: ongeveer één vijfde van de inkomsten van de lokale besturen vloeit voort uit deze Vlaamse subsidie. Het fonds wordt onder de gemeenten verdeeld op basis van verscheidene maatstaven. Voor de besteding ervan is het lokale bestuur ongebonden; ze kan naar eigen inzicht deze financiële middelen aanwenden. Maar de inkomsten die Beringen krijgt, zijn ondermaats, vindt schepen van Financiën Tijs Lemmens. "Het is al langer geweten dat het gemeentefonds ongelijk verdeeld wordt onder de steden en gemeenten. Iedereen weet het, maar geen enkele partij doet er iets aan. Bij de laatste verdeling van de crisismiddelen (na de septemberverklaring van afgelopen donderdag) van om en bij de 75.000.000 krijgt Beringen in verhouding het 9de minste van alle Vlaamse steden en gemeenten als we kijken naar inwonersaantal. Beringen met meer dan 47.000 inwoners is ongeveer 12 keer kleiner dan Antwerpen met bijna 531.000 inwoners, maar we krijgen wel bijna 60 keer minder middelen (320.051 EUR in vergelijking met 18.789.000 EUR). Stad Beringen krijgt als 14de grootste stad/gemeente pas het 146ste aandeel in de verdeling. Tongeren heeft bijvoorbeeld 15.000 inwoners minder, maar krijgt 320.251 EUR in totaal. Ook Sint-Truiden (397.673 EUR) en Maasmechelen (352.957 EUR) krijgen meer, terwijl ze eveneens kleiner zijn dan Beringen. Dit gaat dan nog enkel over de laatste schijf die toegekend wordt via het gemeentefonds, de hoofddotatie van om en bij de 3 miljard per jaar wordt via dezelfde scheefgetrokken verdeelsleutel toegewezen", zegt schepen Lemmens verontwaardigd.
Dat de nationale partijen dit in stand houden is volgens de schepen onrechtvaardig.
"Gemeenten als Dilbeek, Beveren, Heist-op-den-Berg, Grimbergen en zelfs het Brasschaat van Jan Jambon (N-VA) zitten in hetzelfde schuitje als Beringen. Partijen als Vlaams Belang en N-VA hebben het over te onterechte transfers naar het zuiden van het land, maar ondernemen geen actie tegen hetzelfde mechanisme dat gehanteerd wordt tussen de verschillende steden en gemeenten in Vlaanderen. Ik dacht dat elke Vlaming gelijk was, maar in de praktijk stellen we wederom vast dat dit niet zo is", zegt Lemmens nog.
Het geld dat elke gemeente krijgt is afhankelijk van een hele reeks verschillende parameters en is niet gebaseerd op inwonersaantallen. Er is al jaren discussie over die ingewikkelde verdeelsleutel. Zo krijgen Antwerpen en Gent bijna de helft van het fonds. De politieke moed ontbreekt voorlopig om dit aan te pakken. In de nieuwe Septemberverklaring van de Vlaamse regering is er wel een verhoging van het Gemeentefonds opgenomen. De Vlaamse steden en gemeenten hadden echter op een forse verhoging gehoopt om zo de stijgende lonen en de energieprijzen de baas te kunnen. Maar die verhoging is niet hoog genoeg, laten verschillende steden al weten.
"Als we inwonersaantal wel als verdeelsleutel zouden gebruiken zouden we nu ongeveer 525.000 EUR moeten krijgen en Antwerpen slechts 5.900.000 EUR of 12,9 miljoen minder. Gent krijgt nu 9.400.000 EUR terwijl ze dan maar recht zouden hebben op 2.950.000 EUR of 6,5 miljoen minder. 54% van de verdeelde middelen of 40,65 miljoen EUR gaan naar slechts Vlaamse 13 steden. Dit is toch niet meer serieus? Dit loopt al decennia op deze manier waardoor Stad Beringen historisch al die tijd in verhouding minder middelen krijgt. Om de belastingen in Beringen niet te laten ontsporen zijn we verplicht om op dienstverlening te compenseren als we onze financiën op orde willen houden. Terwijl de grootsteden door hun boven proportioneel aandeel helemaal geen druk voelen om hun financiën op orde te zetten en te houden. Ik vind dit onrechtvaardig naar de burgers in Beringen toe. Elke Vlaming gelijk onderschrijft elke partij, ik roep dan ook op dat ze eindelijk de verdeelsleutel van het gemeentefonds in de prullenmand gooien en werk maken van een eerlijk en objectieve verdeling van de middelen”, zegt schepen van Financiën Tijs Lemmens tot slot.
Een interessante masterproef van Gilian Parmentier over het Gemeentefonds kan je lezen via deze link.