Sinds 1 juli 2024 zijn Vlaamse jeugdbewegingen, zoals Chiro, Scouts en Gidsen, KLJ, en andere koepels, erkend als immaterieel erfgoed. Een belangrijke mijlpaal in het bewaren en doorgeven van dit springlevend erfgoed. Jeugdbewegingen borgen namelijk heel wat tradities en gebruiken, zoals kamptradities en spelletjes, die het koesteren waard zijn. Al die tradities, kennis en praktijken vormen samen het immaterieel – of niet tastbaar – erfgoed van een jeugdbeweging.
"Als ik denk aan vroeger, gaan mijn beste herinneringen meteen naar mijn tijd bij Chiro Beringen. Elke zondag kwamen we samen om te ravotten, te sporten en avonturen te beleven. Deze officiële erkenning onderstreept hoe erfgoed ook springlevend en dynamisch kan zijn. Het is niet alleen een bekroning, maar ook een uitnodiging om actief werk te maken van het bewaren van verhalen, foto’s en tradities uit het rijke jeugdbewegingsverleden”, vertelt
schepen van Erfgoed, Esmeralda Meyen. De overhandiging vond plaats tijdens de jeugdraad in Chiro Koersel, waar vertegenwoordigers van de erkende Beringse jeugdbewegingen samenkwamen. De erkende groepen in Beringen zijn: Akabe Tervant, Chiro Beringen, Chiro Beverlo, Chiro Fonteintje, Chiro WIJ Koersel, Chiromeisjes Koersel, Chirojongens Stal, Chiromeisjes Stal, Jeugd Rode Kruis, Scouts Beringen, Scouts Beringen-Mijn en Scouts Tervant.
Iedere erkende jeugdbeweging kreeg een pakket met unieke emblemen die hun status als immaterieel erfgoed zichtbaar maken op het uniform.
Jeugd als dragers van erfgoed
Het stadsbestuur van Beringen is bijzonder trots op haar actieve jeugdbewegingen die generaties lang bijdragen aan gemeenschapsvorming, engagement en solidariteit.
Schepen van Jeugd, Ornella Schreurs benadrukt het belang van deze erkenning voor de jongeren zelf: "Jeugdbewegingen zijn veel meer dan spel en plezier, ze vormen jongeren tot verantwoordelijke, betrokken en sociale mensen. Waarden van solidariteit, inclusie, verantwoordelijkheid en engagement die in elke jeugdbeweging centraal staan, vormen een cruciaal onderdeel van dit culturele erfgoed. Met dit embleem dragen jongeren letterlijk uit dat zij een rol spelen om ook die waarden door te geven. Dat is een mooie erkenning voor generaties leiders en leden die zich met hart en ziel inzetten."
Samenwerking tussen erfgoed en jeugd
De erkenning is er gekomen dankzij de bundeling van de krachten van Histories vzw en de Werkgroep Jeugdbewegingen en Erfgoed, waarin de nationale jeugdbewegingen zijn vertegenwoordigd. Ze dienden een dossier in om de erkenning op Vlaams niveau mogelijk te maken. ECRU Erfgoed maakt nu de lokale vertaalslag van dit mooie verhaal. De verdeling van het kenteken is een belangrijke stap om jeugdbewegingen bewust te maken van hun erfgoedwaarde.
“De jeugdbewegingen kunnen op onze steun rekenen. Als erfgoedcel zijn we een dienstverlenende en ondersteunende organisatie voor het cultureel erfgoed in de regio. Dat betekent dat wij de jeugdbewegingen zullen helpen bij het ‘borgen’ van hun erfgoed. Met andere woorden: we zetten ons in om de vele rituelen, tradities en praktijken die kenmerkend zijn voor jeugdbewegingen levend te houden en telkens weer door te geven aan nieuwe generaties. Denk aan: de muziekkapel van Chirojongens Koersel en Helchteren, jubilea waar oud-leden in samenzang spontaan liedjes beginnen mee te brullen …”, geeft Sofie Houben, erfgoedcoördinator van ECRU Erfgoed, ons nog mee. (foto's Jean Beerten)