Vandaag duiken we in het leven van Mathias Geysen en dat brengt ons van Stal naar Congo. Mathias Geysen werd geboren op 30 januari 1856 in Stal. Op 18-jarige leeftijd ging hij werken in de staalfabrieken van Cockeril in Seraing. Na twee jaar gewerkt te hebben in het Luikse ging hij voor vijf jaar onder de wapens. Daarna ging hij terug werken bij Cockeril. Van 1883 tot 1884 was hij dan stoker op de tramlijn van Luik naar Seraing en later werd hij machinist op de spoorlijn tussen Brussel en Elsene. In 1888 werd hij benoemd tot 'chauffeur instructeur aux Chemins de fer à voie étroite du Midi'. Het grote Afrikaanse avontuur lonkt in 1893 als hij op 31 maart in Rotterdam inscheept richting Congo om er te werken voor de Compagnie du Chemin de Fer du Congo. Hij gaat er werken aan de spoorlijn tussen Matadi en Leopoldstad (nu Kinshasa). De aanleg van die spoorlijn was een helse karwij. Er moesten 100 metalen bruggen worden aangelegd en de levens- en werkomstandigheden waren onmenselijk en de sanitaire en medische voorzieningen waren al even slecht. In 1892 werkten er ongeveer tweeduizend mensen aan de spoorweg, waarvan er gemiddeld honderdvijftig arbeiders per maand het leven lieten ten gevolge van pokken, dysenterie, beriberi en uitputting. Eind 1892 waren er reeds 7000 arbeiders aangeworven, waarvan er 3500 gestorven of gevlucht waren. De werkzaamheden begonnen in 1890 en zouden duren tot 1898. Niettegenstaande de vele moeilijkheden bij de aanleg werd de spoorlijn al snel rendabel, voornamelijk vanwege het vervoer van rubber en ivoor. Joseph Conrad was toen getuigen van het harde werk en schreef ervoer in zijn beroemde bestseller Heart of Darkness.
Of Mathias wist wat hem in Congo te wachten stond is niet zeker want in België werd het leven in Congo veel mooier voorgesteld door uitgebreide propagandacampagnes waarbij de nadruk lag op een avontuurlijk en heerlijk leven onder de zon. Mathias komt op 19 januari 1894 om het leven bij een ongeval, hij is dan 38 jaar oud. Volgens een Brusselse krant kwam hij om het leven toen de locomotief van zijn diensttrein ontspoorde. Het zou gaan om een misverstand tussen de spoorarbeiders en de de machinist. Mathias wordt begraven in Matadi.
De Heidestraat in Stal, waar Mathias opgroeide, wordt in 1934 omgedoopt tot de Mathias Geysenstraat. In 1953 wordt in Hasselt een monument opgericht als hulde aan de pioniers die werkzaam waren in Congo. Ook Geysen krijgt een vermelding op het monument. (Hans Put - foto Gust Ischen)