Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele kwam deze ochtend persoonlijk naar Beringen met goed nieuws voor kolenwasserij 1 en 3. De Vlaamse regering heeft gisteren twee miljoen euro vrijgemaakt voor de restauratie van de onderste verdiepingen. Het hoger gedeelte mag eventueel gesloopt worden, als er een zelfde volume in de plaats komt. Zo blijft het monumentale karakter bewaard. Be-MINE had eerder gevraagd om de twee vervallen kolenwasserijen te declasseren en te slopen. Hierop kwam veel protest van diverse erfgoedverenigingen. De minister velde nu een salomonsoordeel.
"Deze premie wordt gebruikt om de sokkels van kolenwasserijen 1 en 3 te restaureren zodat ze als basis kunnen dienen voor een nieuwbouw met eenzelfde beeldbepalend volume. Op die manier kan het herbestemmingsproject voor de mijnsite in Beringen voortgezet worden met respect voor de belevingswaarde. Het gaat om de grootste industriële erfgoedsite in Vlaanderen én de enige mijnsite in Europa waar zowel de gebouwen als de machines bewaard zijn. Dat geeft veel mogelijkheden op educatief en toeristisch vlak”, zegt minister Matthias Diependaele.
Voor de restauratie van de mijnsite van Beringen werd een meerjarenovereenkomst (2015-2020) afgesloten tussen de Vlaamse Regering en Be-mine. Voor die periode is een totale premie van 20,5 miljoen euro voorzien.
Matthias Diependaele: “Een investeerder houdt natuurlijk ook rekening met de economische haalbaarheid van zo'n herbestemming. Daarom stond het behoud van kolenwasserijen 1 en 3 ter discussie. Die waren in heel slechte staat en de kosten om ook die 2 kolenwasserijen volledig te restaureren zijn zeer hoog. Er kwam een vraag tot opheffing van de bescherming van kolenwasserijen 1 en 3. Ik begrijp dat dit zeer gevoelig ligt bij de erfgoedgemeenschap die deze mijnsite een warm hart toedraagt. Dat bleek uit het openbaar onderzoek over de opheffing van de bescherming van kolenwasserijen 1 en 3 in 2019. Nog nooit werden zo veel bezwaren ingediend. Vooral het beeldbepalende karakter van de kolenwasserijen in het geheel van de site werd als tegenargument voor de opheffing aangehaald".
Voormalig Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Geert Bourgeois gaf de Vlaamse Bouwmeester de opdracht om in een participatief traject te zoeken naar de essentie van de mijnsite en de kolenwasserijen daarbinnen. Daarbij moesten de verschillende belangen grondig tegenover elkaar worden afgewogen en een consensus worden gezocht. Nu wordt in het vierde addendum op de oorspronkelijke meerjarenovereenkomst voor de herbestemming van de mijnensite in Beringen een keuze gemaakt "Ik nam de bevinden uit dit participatietraject mee om een beslissing te nemen”, aldus minister Matthias Diependaele.
“Het is voor mij cruciaal dat de belevingswaarde en de identiteit van de mijnsite worden gevrijwaard. De omvang van het volume en de kolommenstructuur van kolenwasserijen 1 en 3 en zijn beeldbepalend voor het hele ensemble van de mijngebouwen. De bijkomende premie van 2 miljoen euro zal gebruikt worden om de sokkel van de twee kolenwasserijen te restaureren en te integreren in een nieuw volume dat qua omvang en beeldwaarde refereert aan het bestaande gebouw. Ik hef de bescherming van kolenwasserijen 1 en 3 op zodra de omgevingsvergunning volledig en ontvankelijk is verklaard door de stad Beringen. Met deze oplossing zorg ik ervoor dat het herbestemmingsproject voltooid kan worden mét behoud van de beeldwaarde van de gebouwen."
Kolenwasserij 2 is al gerestaureerd en wordt onderdeel van het belevingscentrum be-MINE PIT, kolenwasserij 4 wordt momenteel gerestaureerd. Deze krijgt een functie als kantoorruimte en mogelijk een hotel.