Wie hem ontmoet, merkt het meteen:
deken Jan Philippe is geen man van oude structuren of holle tradities. Hij is iemand die luistert, nadenkt, vernieuwt en bovenal mensen met elkaar wil verbinden. Al bijna 25 jaar staat hij als priester en nu ook als deken in het hart van de Noord-Limburgse kerkgemeenschap. Zijn stijl: betrokken, realistisch, menselijk en tegelijk toekomstgericht.
“We mogen er niet meer van uitgaan dat het hele dorp gelovig is. We moeten mensen vandaag bewust aanspreken, verbinden en op zoek gaan naar wat hen raakt,” zegt Philippe. “Dat vraagt een andere manier van kerk zijn.” Wij spraken uitgebreid met Jan Philippe, over hemzelf en de kerk.
Van scoutsleider tot priester
Jan Philippe groeide op in Hasselt, maar heeft diepe wortels in Noord-Limburg: zijn vader komt uit Neerpelt en zijn moeder uit Overpelt. “Ik ben een fusiekindje avant la lettre,” lacht hij. “Ik ken de mentaliteit hier goed, dat zit in mijn familie.”
Zijn roeping ontstond niet van de ene dag op de andere. De scouts speelden een grote rol: “Als leiding leer je verantwoordelijkheid dragen en iets meegeven aan jongeren. Je denkt na over wat belangrijk is in het leven en hoe je van betekenis kunt zijn.”
Ook het geloof thuis en een inspirerende bisschop die over keuzes kwam spreken op school, deden hem nadenken. “Ik was eigenlijk al ingeschreven voor een andere studie. Maar ik dacht: laat ik het proberen. Als het niets is, kan ik nog altijd iets anders doen. En zo is het begonnen.”
Hij startte zijn priesteropleiding op 18-jarige leeftijd en werd in 2001 tot priester gewijd. Intussen heeft hij een indrukwekkende weg afgelegd: van onderpastoor in Maaseik tot jongerenwerking in Hasselt, van parochiewerk tot lesgeven, en sinds vijf jaar als deken van het decanaat Pelt, dat vijf gemeenten omvat: Lommel, Pelt, Hamont-Achel, Peer en Hechtel-Eksel.
Kerk anno 2025: van volkskatholiek naar keuzekatholiek
Philippe ziet de kerk snel veranderen. De tijd dat iedereen automatisch naar de parochiekerk trok, is voorbij. “Vroeger was het vanzelfsprekend: je ging op zondag naar de mis, en via school en thuis kreeg je geloof mee. Vandaag is dat anders. Mensen maken bewuste keuzes. Ze zoeken iets dat hen aanspreekt.”
Hij ziet twee duidelijke bewegingen:
• De klassieke kerkganger, ouder en kleiner in aantal.
• Een nieuw publiek dat bewust op zoek gaat naar spiritualiteit, vaak buiten de grenzen van hun eigen parochie.
“Jongeren en jongvolwassenen zijn nieuwsgierig. Ze willen praten over geloof, over de Bijbel, over wat christen zijn vandaag betekent. Ze weten er vaak weinig van, maar zijn des te meer zoekend. Het taboe is weg.”
Philippe gelooft dat de 21ste eeuw de eeuw van spiritualiteit en emotie wordt. En net daar ziet hij een belangrijke rol voor de kerk: “We moeten nieuwe vormen bedenken die inspelen op de vragen van vandaag. Niet herhalen wat we altijd gedaan hebben, maar nieuwe antwoorden zoeken.”
Verbinden als rode draad
Verbinding is hét sleutelwoord in zijn manier van werken. Verbinding tussen generaties, tussen gezinnen, tussen parochies én tussen mensen met verschillende achtergronden. “Onze samenleving is diverser dan ooit. Dat is geen bedreiging maar een verrijking. Mensen met een migratieachtergrond brengen vaak een andere beleving van geloof mee. Dat scherpt ook ons.”
Die visie vertaalt zich concreet in nieuwe initiatieven zoals de Gezinsnamiddag in Peer, gespreksgroepen voor jongeren, inhoudelijke fietsroutes en pastorale projecten over gemeentegrenzen heen. “We proberen steeds opnieuw te zoeken naar vormen waarin ontmoeting centraal staat. Want als mensen elkaar écht ontmoeten, ontstaat er iets nieuws.”
Geen carrièremens, maar roeping
Philippe ziet zijn opdracht niet als een carrièrepad, maar als een roeping. “Bij ons gaat het niet om jezelf, maar om het geheel. Je doet dit werk niet omwille van persoonlijke ambities, maar om bij te dragen aan iets groters.”
Zijn parcours bracht hem op verschillende plaatsen en dat zal wellicht zo blijven. “Ik ben nog geen vijftig, dus dit zal niet mijn eindstation zijn. Maar ik voel me hier goed. De mentaliteit is warm, de samenwerking sterk. En ik hou van nieuwe uitdagingen.”
Kerk met toekomst
Jan Philippe is realistisch over de toekomst van de kerk: het klassieke model brokkelt af, maar tegelijk ontstaan nieuwe kiemen van geloof en betrokkenheid. “We moeten die kiemen koesteren, ruimte geven en mee laten groeien. Niet vasthouden aan hoe het was, maar kijken naar hoe het kan worden.”
Zijn boodschap is duidelijk: de kerk heeft toekomst, als ze durft te luisteren, te vernieuwen en te verbinden. “We kunnen niet meer rekenen op een vanzelfsprekende band met het geloof. Maar als we mensen écht ontmoeten in hun zoektocht en er samen op weg mee gaan, dan blijft geloof relevant – misschien zelfs meer dan ooit.”
Marc Faes