Ik zie ze nog hangen, in de ‘goei kamer’ bij een vroegere buurvrouw: een ingelijst schilderij van een wenende kleuter. Over zijn wangetje bengelde een dikke traan. Wie hier niet bij smolt, had geen hart. Of geen greintje artistiek gevoel in zijn lijf. Kunst is immers emotie.
Duizenden kopieën moeten er van dit kitscherige onding gemaakt zijn. En overal kwam je ze tegen. Zondag zag ik er nog zo eentje op de Teutenmarkt in Lommel. Behalve van een prominent aanwezige traan was deze meelijwekkende dreumes ook nog voorzien van een opvallende snottebel. “Hoe vind je ze?” vroeg het weelderig geschapen mens dat tussen de rotzooi op een kruk Rubensiaans zat te wezen. “Vies” zei ik. Ze krulde haar bovenlip en snoof hoorbaar misprijzend. Tachtig euro wou ze hebben voor het onbetwistbare topwerk van de emo-art. Maar toen ik schokschouderend verder ging, riep ze me na dat ik ook voor zestig koper was. “De lijst alleen al is het waard!”
Kijk, ik weet wel dat er mensen zijn die er dat bedrag voor over hebben. Net als mijn buurvrouw – God hebbe haar ziel – willen ze het misbaksel wel ergens in hun zithoek aan de wand schroeven. Om dagelijks een portie waar artistiek genot op te doen.
Mensen halen de drakerigste dingen in huis. En ze beperken zich vaak niet tot de edele schilderkunst. Gisterenmorgen nog hoorde ik op de radio het ontroerende lied over ene dokter Bernard die iemand ‘door het ergste heen’ moest helpen. ‘Want ze was zo bang’. Het scheelde een haar of ik had nadien zelf dringende medische hulp nodig. En toch, als ik even rondsurf op het internet, zie ik Gerard Joling in actie met Bonnie St. Claire voor een zaal vol snikkende mensen! En niet alleen vrouwen! Ook mannen zag ik met zakdoeken in de weer. Collectieve kunstbeleving van een eenzaam niveau!
En herinneren jullie je Mary Servaes-Bey nog? Neen? ‘De Zangeres zonder Naam’ dan? De koningin van het levenslied? Die van “Hij gooide haar de wagen uit na het plegen van zijn daad”? Zij kon de tweede lettergreep in de naam Mexico een vol kwartier aanhouden zonder adem te halen. Ik zweer je dat het waar is! Ze had dan ook zichtbaar buitenproportioneel dikke longen. Honderdduizenden platen heeft ze verkocht aan evenveel ware muziekminnaars!
Wat zit ik hier dus laatdunkend te doen? “Ons Heer heeft immers van elk zijn soort”, zegt mijn wijze vrome vriend Marc vaak. En wie ben ik om te oordelen, als zelfs de grote Gerard Reve van haar hield?
En zowel kunst als kunstbeleving zijn universeel. In het begin van de maand was ik nog eens in Ierland. Ieren zijn een bijzonder kunstminnend volkje. In de gang bij vrienden waar we logeerden viel mijn oog op een merkwaardig suggestief schilderijtje (foto onder) dat ons welkom heette. Het hing naast een gevuld wijwatervat met het beeld van de een of andere heilige. Mijn zoon heeft er een tijdje naar staan te kijken. Hij vond het een kl...-schilderij.
                                                                   Chel DRIESEN